นักจิตวิทยา ชื่อเรียกยาก MihalyCsikszentmihalyi (มิไฮล์ ชิกเซนต์มิฮาลย์) ทำการศึกษาลักษณะของคนที่มีความคิดสร้างสรรค์
และเชื่อว่าเผ่าพันธุ์มนุษย์ มีความสามารถพิเศษที่จะปรับตัวเองเข้ากับสภาพแวดล้อมในแทบทุกสถานการณ์ที่จะทำให้บรรลุวัตถุประสงค์ใดวัตถุประสงค์ตามที่ตนต้องการได้เสมอ
พฤติกรรมดังกล่าวของมนุษย์นี้เกิดขึ้นเนื่องจากความสุข ความภาคภูมิ และความอิ่มเอิบใจที่สามารถคิดและทำในสิ่งท้าทายที่อยากทำ และทำได้สำเร็จ โดยการใช้สิ่งของหรืออุปกรณ์เท่าที่มีอยู่ หรือเท่าที่จะสามารถคิดหามาใช้ได้
อาการเหล่านี้ เรียกว่า การสร้างสรรค์หรือความสามารถในการสร้างไอเดียใหม่ๆ ขึ้นมา เพื่อทำให้เกิดสิ่งใหม่ๆ ที่ยังไม่เคยมีมาก่อนขึ้นมาได้
ศาสตราจารย์ มิฮาลี ได้ค้นพบว่า บุคคลผู้มีความคิดสร้างสรรค์หรือนักสร้างสรรค์ เป็นผู้ที่มีลักษณะโดดเด่นใน 10 เรื่อง ที่เป็นเรื่องที่คนทั่วๆ ไปก็สามารถทำได้ไม่ยากนัก แต่นักสร้างสรรค์มักจะมีลักษณะ 10 ประการนี้ เกิดขึ้นในตัวพร้อมๆ กัน
ลักษณะ 10 ประการในตัวของผู้มีความคิดสร้างสรรค์ มีดังนี้
- เป็นผู้ที่มีพลังงานในตัวสูง สามารถทำงานอย่างต่อเนื่องได้หลายๆ ชั่วโมงโดยไม่เหน็ดเหนื่อย กระตือรือร้นต่อความอยากรู้ และแสดงให้เห็นถึงความสดชื่นทันทีที่เห็นผลลัพธ์ที่เกิดจากความคิดสร้างสรรค์ของตนเอง แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะเป็นคนที่ต้องตื่นตัวตลอดเวลา เมื่อเวลาต้องการพักผ่อน ก็จะสามารถพักผ่อนได้อย่างเต็มที่และเป็นเวลานานเหมือนคนขี้เกียจแต่ก็เพื่อสะสมพลังให้เพียงพอต่อการแก้ปัญหาที่ยังค้างคาอยู่ได้จนสำเร็จ
- ในขณะที่สามารถแสดงความเฉลียวฉลาดได้เหนือผู้อื่น ในบางครั้งบุคคลผู้ที่มีความคิดสร้างสรรค์สูง ก็อาจแสดงความ “ไม่เดียงสา” ออกมาได้อย่างง่ายๆ เช่นกันในเรื่องอื่นๆ มีเรื่องเล่ากันว่า อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ นักวิทยาศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่ เจาะประตูเป็นรู 2 รู เพื่อให้แมวตัวโปรดออกไปวิ่งเล่นนอกห้องได้โดยไอน์สไตน์ไม่ต้องเสียเวลาไปเปิดประตูให้ โดยรูหนึ่งเป็นรูทางออก และอีกรูหนึ่งเป็นรูทางเข้าเพื่อให้แมวกลับเข้ามาในห้องได้
- เป็นคนขี้เล่นเหมือนเด็ก แต่มีความเป็นระเบียบวินัยสูงในการทำงาน ลักษณะที่ดูขัดแย้งกัน 2 ส่วนนี้ อธิบายได้ว่า ในขณะที่ปล่อยอารมณ์เหมือนเด็กจะทำให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ใหม่ๆ ขึ้น แต่เมื่อต้องการที่จะพิสูจน์ว่าความคิดสร้างสรรค์นั้นสามารถเป็นจริงขึ้นได้ ก็จะต้องใช้เวลายาวนาน และความอดทนในการค้นคว้า ทดลอง และลงมือทำจนทำให้ความคิดเกิดเป็นรูปธรรมขึ้นได้
- บุคคลที่มีความคิดสร้างสรรค์มักจะมีจินตนาการสูงในขณะที่สามารถมองเห็นความเป็นจริงได้ในจินตนาการนั้น ในขณะที่อธิบายจินตนาการให้ผู้อื่นฟัง คนทั่วไปมักจะคิดว่าเป็นเรื่องของความเพ้อฝันเนื่องจากเป็นเรื่องใหม่ที่ไม่เคยเกิดขึ้นหรือไม่เคยเห็นมาก่อน แต่คนที่มีความคิดสร้างสรรค์ จะสามารถหาวิธีที่จะทำให้ความเพ้อฝันนั้นเป็นจริงขึ้นมาได้ในเวลาต่อมา ซึ่งก็คือการสร้างสิ่งใหม่ในอนาคตขึ้นมาได้
- เป็นบุคคลที่สามารถเข้าสังคม อยู่ท่ามกลางผู้คนเป็นจำนวนมาก และเป็นบุคคลที่ชอบเก็บตัวอยู่เงียบๆ คนเดียว ไม่เปิดเผยตัวเองได้ในโอกาสที่ต่างกัน ซึ่งขัดแย้งกับทฤษฎีทางจิตวิทยาที่ระบุว่า บุคคลมักจะมีพฤติกรรมของการเป็นผู้ชอบเข้าสังคม หรือเป็นผู้ที่ชอบสันโดษ เพียงอย่างใดอย่างหนึ่งในตัวเองเท่านั้น
- คนที่มีความคิดสร้างสรรค์สูงหรือเป็นนักสร้างสรรค์ มักจะเป็นผู้ที่ถ่อมตัวและเป็นผู้ที่ชอบโอ้อวดตัวได้ในเวลาเดียวกัน ทั้งนี้เนื่องจากในช่วงระหว่างการคิดค้น คนเหล่านี้จะรู้ตัวดีว่า มีผู้ที่ตัวเองถือว่าเป็นต้นแบบของความคิดมากมาย จึงไม่สามารถโอ้อวดตัวเองได้ ในขณะที่เมื่อประสบความสำเร็จกับการทำให้ความคิดสร้างสรรค์ของตนเองเป็นจริงขึ้นได้ ก็จะมีความภาคภูมิใจจนอดไม่ได้ที่จะกล่าวถึงความสำเร็จนั้นๆ ตลอดเวลา
- คนที่มีความคิดสร้างสรรค์ มักจะมีพฤติกรรมที่ต่างจากกลุ่มคนทั่วไปเพศเดียวกันในวัยที่ไล่เลี่ยกัน เช่น ผู้หญิงที่มีพลังความสร้างสรรค์สูง มักจะแสดงความกร้าวแกร่งเกินกว่าผู้หญิงโดยทั่วไปที่แสดงออก หรือชายที่มีความคิดสร้างสรรค์สูง อาจแสดงความนุ่มนวล ได้มากกว่าผู้ชายอื่นๆ ในรุ่นเดียวกัน การแสดงออกของผู้มีความคิดสร้างสรรค์สูงที่เหนือกว่ากลุ่มคนในเพศเดียวกัน บางครั้งยังอาจแสดงออกได้เหนือกว่าเพศตรงกันข้ามได้ด้วย
- คนที่มีพฤติกรรมยอมรับประเพณีปฏิบัติเดิม และมีพฤติกรรมออกนอกกรอบปฏิบัติหรือคัดค้านกรอบปฏิบัติเดิมในเวลาเดียวกัน มักจะเป็นคนที่มีความคิดสร้างสรรค์ด้วยเหตุผลที่ว่า การคิดสร้างสรรค์ได้จะต้องมีความเข้าใจถึงแนวปฏิบัติเดิมเป็นอย่างดีก่อน ก่อนที่จะนำเสนอความคิดที่แปลกใหม่ออกไปจากเดิม เมื่อเข้าใจดีแล้ว ก็ต้องพร้อมที่จะแยกตัวออกไปสู่ความคิดใหม่ที่จะทำให้เกิดสิ่งที่ดีกว่าเดิมขึ้นมาได้
- เป็นคนที่หลงไหลคลั่งไคล้ในความคิดหรือสิ่งที่ตนกำลังทำอยู่ ในขณะเดียวกับที่ไม่ยึดติดอยู่กับความคิดเดิมตลอดเวลา โดยเฉพาะในกรณีที่พบว่า ความคิดนั้นๆ เริ่มเปลี่ยนทิศทางไปจากวัตถุประสงค์เดิมที่ตั้งใจไว้ การมีความฝังใจในเรื่องใดๆ จะทำให้เกิดความมุ่งมั่นที่จะไขว่ขว้าหาความสำเร็จให้ได้ แต่การยึดมั่นในวัตถุประสงค์เดิม ก็จะทำให้เกิดผลงานที่มีคุณภาพที่ได้รับการยอมรับได้ดีกว่า
- คนที่มีความคิดสร้างสรรค์ จะใช้วิธีการคิดแบบการเอาความคิดต่างๆ หลายๆ ความคิดมารวมกันเป็นความคิดใหม่ และคิดแบบกระจายความคิดเดิมจากสิ่งที่มีอยู่แล้วให้แตกแขนงกลายเป็นความคิดใหม่ย่อยๆ ได้หลายอัน ในเวลาเดียวกัน
สิ่งที่ศาสตราจารย์ มิฮาลี สรุปไว้ก็คือ ผู้ที่มีความคิดสร้างสรรค์ จะมีความสุขอย่างถึงที่สุดเมื่อเห็นความคิดสร้างสรรค์ของตนเองสำเร็จเป็นความจริงขึ้นได้ และจะโทมนัสอย่างยิ่ง หากเห็นว่าความคิดริเริ่มของตนเองกำลังจะตายลงไปไม่ว่าทางใดก็ทางหนึ่ง
.
.
ติดตาม Life Elevated ได้ที่
Website: www.lifeelevated.club/
Facebook: Life Elevated ชีวิตยกระดับ
Twitter: @lifeelevatedCLB
Instagram: @lifeelevatedclub
Line OA: @Lifeelevatedclub
Blockdit: Lifeelevatedclub
Youtube: Life Elevated Club
Pinterest: @Lifeelevatedclub
Blog สสส.: Life Elevated Club
